حکومت ترکیه ادعا میکند که بیشترین آمار بیجاشدهگان بینالمللی در این کشور حضور دارند.
بر اساس ادعاها، هماکنون پنج تا هفت میلیون مهاجر خارجی بهطور قانونی و غیرقانونی در ترکیه بهسر میبرند که بیشترین آنان را مهاجران افغانستان و سوریه تشکیل میدهند.
بنابر آمار رسمی ادارهی مهاجرت ترکیه، ۵۶ هزار و ۱۳۱ شهروند افغانستان با داشتن کارت هویت سازمان ملل در ترکیه زندهگی میکند؛ ولی اکثریت افغانستانیهای مقیم ترکیه بدون داشتن کارت اقامت و بهطور قاچاق در این کشور بهسر میبرند
باید یادآور شد که تنها در سال جاری، ۳۲ هزار و ۲۰۹ تَن افغانستانیها از راههای قاچاق وارد ترکیه شدهاند.
موضوع مهاجران افغانستان و سوریه در این اواخر تبدیل به یکی از بحثهای داغ در سیاست داخلی ترکیه شده است و سیاستمداران این کشور در تلاش اند تا با استفاده از این کارت، در انتخابات ریاستجمهوری سال ۲۰۲۳ منفعت بیشتر کسب کنند.
بر اساس پرسشنامهای که از سوی جنید اوزدمیر، خبرنگار مطرح ترکیه در توییتر برگزار شده بود از شهروندان ترکیه پرسیده شده است که کدام موردها از مشکلهای عمده و اساسی ترکیه است که میبایست زودتر به آن توجه شود؟ در جواب این پرسش بیشتر از ۵۱ هزار تَن که در این پرسشنامه نظر داده بودند، اکثریت آنان معضل اقتصاد و پس از آن مهاجرت را دو مورد قابل توجه در امور ترکیه عنوان کردهاند.
از اینرو حزبهای سیاسی نیز میخواهند با دامنزدن به این موضوع از عملکرد حکومت رجب طیب اردوغان انتقاد کنند.
حزب عدالت و توسعه اردوغان که سیاست بهتری نسبت به مهاجران خارجی داشت، اکنون تحت فشار حزبهای مخالف در تلاش است تا شهروندان را اقناع کند که آنان نیز میخواهند به مشکل مهاجران در این کشور رسیدهگی کنند.
امید اوزداع، یکی از نمایندهگان مجلس نمایندهگان ترکیه که حزبی بنام «ظفر» تشکیل داده است با موضعگیریهای شدیدش در مقابل مهاجران سوریهای و افغانستانی به یکی از چهرههای مشهور در سیاست داخلی ترکیه بدل شده است. آقای اوزداع روز گذشته در مقابل وزرات امور داخلهی ترکیه خطاب به خبرنگاران گفت: «ما نمیتوانیم اجازه دهیم هر ریسمان بریدهای به ترکیه وارد شود.»
او به این باور است که حکومت ترکیه باید همه مهاجران افغانستان و سوریهای را بهزور از مرزهایش بیرون کند؛ ولی حزب جمهوری خلق که نقش اپوزیسیون را در حکومت ترکیه بازی میکند با وجودیکه مخالف حضور مهاجران و پناهندهگان خارجی در ترکیه است، موضع نرمتری در این مورد اتخاذ کرده است.
کمال کلچدار اوغلی، رهبر این حزب گفته است: «مقصر وضعیت امروزی سیاستهای اشتباه اردوغان است. ما از اول باید فکری به حال مهاجران میکردیم.»
او اضافه کردهاست: «هروقت ما به قدرت رسیدیم، مهاجران را بهطور برادرانه به کشورهای شان میفرستیم.»
اکرم امام اوغلی، شهردار استانبول که احتمال میرود نامزد ریاستجمهوری سال آینده از سوی حزب جمهوری خلق ترکیه اعلام شود روز گذشته در نشستی گفته است: «موضوع مهاجران از موضوعهای مهم کشور ما است. ما نمیتوانیم بهحیث شهردار استانبول که نمایندهگی از شانزده میلیون انسان میکند در این مورد سکوت اختیار کنیم. ما خواهان برگشت مهاجران از ترکیه هستیم؛ ولی ایجاب میکند تا این اقدام روی یک میکانیزم منظم صورت گیرد تا بر حق هیچکسی ستم صورت نگیرد.»
مهاجران افغانستان مقیم در ترکیه نیز در این اوخر از برخورد جدی پولیس ترکیه با خود در استانبول خبر میدهند.
یکی از مهاجران افغانستان با نام مستعار احمد که در استانبول زندهگی میکند به آماج میگوید که که آنان نمیتوانند مانند گذشته آزادانه از خانههای شان بیرون شوند.
نامبرده تصریح کرده است: «همهجا پولیس است و اگر خارجیای را ببیند ایستاد کرده و کارت هویت میپرسد. شرایط زندهگی برای افغانان که از راه قاچاق به ترکیه آمدهاند خیلی دشوار شده است.»
این درحالیست که شماری از رسانههای محلی ترکیه امروز (شنبه، ۱۷ ثور) از برگشت دادن ۲۱۳ پناهندهی افغانستانی و پاکستانی به کشورهای شان خبر دادهاند.
همچنان چندیپیش وزارت امور داخلهی ترکیه اعلام کرده بود که پس از این برای اتباع خارجی که با ویزه سیاحت وارد ترکیه میشوند جواز اقامت نخواهد داد.
این وزارت علاوه کرده بود که اتباع خارجی تنها حق بودوباش در ترکیه برای شش ماه را دارند و تنها برای کسانی جواز اقامت یکساله یا دو ساله داده خواهد شد که دلیلی معقول برای زندهگی در ترکیه داشته باشند.
برخورد جدی حکومت ترکیه با مهاجران که هر روز با نزدیکتر شدن انتخابات ریاستجمهوری این کشور بیشتر میشود نگرانیهای جدی را برای مهاجران، پناهندهگان و سایر اتباع خارجی مقیم در این کشور ایجاد کرده است.
باید ذکر کرد که پس رویکار آمدن حکومت طالبان در افغانستان، شمار زیادی از شهروندان کشور از مسیرهای غیرقانونی بهسوی ایران و ترکیه روان شدهاند.