درهی پنجشیر یکی از منطقههای استراتیژیک افغانستان است که از جنگ با شوروی سابق شروع تا ظهور طالبان، رژیم دورهی اول آنان در دهه هفتاد و از حضور ناتو شروع تا هجوم دورهی دوم طالبان، همواره بهحیث یک طرف عمدهی جنگ و صلح در افغانستان مطرح بوده است.
پس از فرار اشرف غنی و سقوط نظام جمهوریت در ماه اگست سال ۲۰۲۱، طالبان به همه جغرافیای این کشور دست یافتند و اما حرکت ایستادگی در برابر طالبان در پنجشیر شکل گرفت که در تبانی با همکاران داخلی طالبان در پنجشیر، این حرکت شکست خورد. اما با گذشت چندی جبههی شکل گرفت زیر نام مقاومت.
اما همانگونه که جبههی مقاومت وعده داده بود با رسیدن بهار جنگ را در افغانستان شدت خواهد بخشید، اکنون دیده میشود که جنگ شدیدی میان طالبان و چریکهای مقاومت در پنجشیر، اندراب و تخار جریان دارد، اما اینکه باشندهگان محل در مورد دو طرف جنگ چه فکر میکنند و این جنگ روی باشندهگان محل چه مشکلهایی برجا گذاشته است، سوالی است که باید از مردم عام پرسیده شود.
یکی از باشندهگان محل در پنجشیر که نمیخواهد هویتش فاش شود در گفتوگو با آماج طالبان را اشغالگر و وحشی خطاب کرده و برعکس، چریکهای جبههی مقاومت را مدافعانی میداند که از منطقه و ناموس شان دفاع میکنند.
این باشندهی محل از حضور طالبان بیگانه در پنجشیر خبر میدهد که باعث آزارواذیت مردمان محل میشوند. او میافزاید «طالبان به مردم پنجشیر و طالبان پنجشیری اعتماد ندارند و از همینرو طالبان پشتون را در پنجشیر آوردهاند. از دیروز بدینسو که در منطقههای آبشار و دره عبدالله جنگ جریان دارد، صدها موتر طالبان به پنجشیر آمدهاند که اکثریت شان بیگانه و پشتونتبار هستند.»
یکی دیگر از باشندهگان پنجشیر در پاسخ به این پرسش که آیا واقعن خانوادهها در پنجشیر با چریکهای جبههی مقاومت کمک میکنند یا خیر گفت: «مردم محل فردهای جبههی مقاومت را در خانههای شان نگهداری نمیکنند. فردهای جبههی مقاومت نیز مردم را بهحیث سپر استفاده نمیکنند؛ اما معلومدار است که هروقت آنان بیایند مردم برای شان آب و نان میدهند؛ ولی چریکهای جبههی مقاومت هیچگاه در خانههای مردم محل پنهان نمیشوند. این عادت طالبان است که هر وقت در جنگ شکست میخورند به بهانه همکاری با جبههی مقاومت مردم عام را شکنجه میکنند.»
از سوی هم یکمنبع همچنان از وجود طرفداران طالبان در میان مردم محل نیز خبر داد که بنابر دشمنیها و خصومتهای شخصی از طالبان بهعنوان یک آله در مقابل مردم خودشان استفاده میکنند.
اینکه آیا جنگ در پنجشیر به همان شدتی که در رسانههای اجتماعی بازتاب داده میشود در عمل نیز است یا خیر پرسش دیگری است که از باشندهگان محل پرسیده شده است. یکی از باشندهگان دیگر پنجشیر با اسم مستعار پنجشیری، با تأیید خبر جنگ در این ولایت به آماج گفت که جنگ شدیدی میان طالبان و جبههی مقاومت در منطقه آبشار و درهی عبداللهخیل جریان دارد و مردم در خانههای شان هستند و بیرون نمیبرایند.
او افزود که جنگ میان دو طرف، ضررهای به مردم محل نیز میرساند. پنجشیری افزود، اینکه طالبان پس از هر حرکتی از سوی مقاومتگران به خانههای مردم هجوم میبرند و آنان را وحشیانه مجازات میکنند چیزی است که مردم را در این جنگ آسیبپذیر کرده است.
اما از صحبت با شماری از باشندگان پنجشیر میتوان درک کرد که آنان قلبأ با طالبان سرسازگاری ندارند و آنان طالبان را به چشم متجاوز و بیگانه میبینند.
آنان طالبان را اشغالگر، وحشی و ظالم میخوانند، برعکس چریکهای جبههی مقاومت را با لقبهای محافظان ناموس و قهرمانان یاد میکنند.
آقای پنجشیری بدین باور است که طالبان دشمنان اصلی مردم پنجشیر هستند و یکعدهای از پنجشیریان هم که به صف آنان رفتهاند بنابر خصومتهای شخصی بوده و یا فریب طالبان را خوردهاند.
این در حالیست که سخنگویان جبههی مقاومت نیز بارها در گفتوگوها و نوشتههای شان طالبان را مزدوران خارجی و دستنشاندههای استخبارات پاکستان خطاب کردهاند.
اما با آنکه طالبان بومی وضعیت پنجشیر را نگرانکننده میدانند، اما طالبان کابلنشین وضعیت پنجشیر را عادی و امنیت را تأمین میخوانند.
ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان بدین باور است که در پنجشیر، اندراب، تخار و سایر ساحات، هزاران تن از نیروهای مجهز طالبان حضور دارند و بهدشمن مجال تحرکات منفی داده نمیشود.