یک‌سال پسا طالبان؛ سالی بحران‌زا، ناگوار و فاجعه‌بار

توسط دکتور دستگیر رضایی

«دیدگاه» بیان‌گر نظریات صاحب‌نظران است و آماج‌نیوز در این مورد «پالیسی توازن» را دنبال می‌کند و از دیدگاه تمامی طرف‌ها استقبال و نشر می‌کند.

یک‌سال از حاکمیت طالبان بر افغانستان می‌گذرد. یک‌سالی که برای مردم و کشور پیامد‌های فاجعه‌باری را در پی داشته است. آن‌چه که پیش از همه خودنمایی می‌کند، تلاش سرسختانه طالبان در زدن مهر قرائت خشک و ایدلوژیک و انحصاری از دین اسلام به همه‌ای عرصه‌های زندگی اجتماعی افغانستان می‌باشد. با این روی‌کرد طالبان نشان‌ دادند که آن‌ها نه تنها با دانش و فن‌ اداره‌ی کشور بی‌گانه اند، بل‌که از مسؤولیت خود و واقعیت‌ها و نیازمندی‌های امروز و فردای کشور و تحولات منطقه و جهان نیز اگهی ندارند. اگر می‌داشتند، به عمق، پهنا و گستره‌ای فاجعه‌ای که در نتیجه حضور و عمل‌کرد شان در عرصه سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، امنیتی، ثبات و رفاه در یک‌سال گذشته رؙخ‌ داده توجه و احساس مسؤولیت می‌کردند که با دریغ نکرده‌اند و نمی‌کنند. در حالی‌که این روی‌کرد آن‌ها زیان‎ها و اثرات ناگوار، بحران‌زا و فاجعه‌آور را در همه بُعد‌های زندگی جامعه به‌ بارآورده است که در زیر به آن اشاره می‌شود.

در زمینه سیاسی

طالبان نتوانستند مطابق توافق دوحه حکومت فراگیر ملی را با افکار و جریان‌های سیاسی شکل دهند که در نتیجه آن روند توسعه‌ای سیاسی آغاز و حاکمیت مشروع شکل دهند. برعکس به تحکیم انحصار گروهی و قومی قدرت و ثروت پرداختند.

در زمینه اقتصادی

قطع کمک‌های بیرونی، منجمد شدن بیش از ۹ میلیارد دالر ذخایر ارزی افغانستان، بسته‌شدن حساب‌‌های بانکی، رکود اقتصادی و کاهش محصول ناخالص داخلی (نزدیک به ۳۰ درصد)، کاهش درآمد سرانه، بی‌کاری، تورم و کاهش توان خرید مردم، فقرشدید، فرار سرمایه‌ها (مادی و معنوی)، نبودن امنیت سرمایه‌گذاری (فزیکی و روانی)، استخراج و صادرات بی‌رویه معادن به‌ویژه ذغال سنگ، استفاده خودسرانه از درآمد دولتی و هزینه بودجه در نبود پارلمان و خلای قانون.

در زمینه اجتماعی

تشدید بی‌اعتمادی ملی و نفاق قومی، محدودکردن زنان در فعالیت‌های سیاسی، اقتصادی، آموزشی و سرکوب تظاهرات دادخواهانه‌ی زنان و شنکنجه غیرقانونی آن‌ها‌.

در زمینه فرهنگی

دشمنی آشکار با فرهنگ و ارزش‌های بومی به‌ویژه زبان قراقومی و رسمی پارسی دری، بی‌پروایی در برابر امنیت مراکز دینی شیعیان و هندها و سک‌ها، ممنوعیت شغلی برای هنرمندان موسیقی، محدودیت در برابر فعالیت‌های هنری سینما، تیارتر، رسانه‌ها و خبرنگاران و آزادی بیان؛ در نتیجه فرار فعالان و بسته‌شدن بخشی از رسانه‌های چاپی، صدا و تصور.

در زمینه آموزشی

بسته‌شدن مکتب‌های دختران بالاتر از صنف ششم و اختلال در نظم آموزش مکتب‌ها و دانش‌گاه‌ها و فرار استادان و آموزگاران و در کل گسست زنجیره‌ای نظام آموزشی و روبه‌رو کردن افغانستان به‌خطر بحران سرمایه بشری و آینده‌ی ناروشن.

بی‌اعتبار ساختن قانون اساسی و ایجاد خلایی قانون و اجرأت گروهی و انحصاری و ایدولوژیک به‌نام شریعت.

در روابط بین‌المللی

شکل نگرفتن حکومت مشروع ملی که بتواند مشروعیت بین‌المللی و توجه جامعه جهانی و کمک‌های آن‌را در پی‌داشته باشد. در نهایت انزاوی کشور و قرار گرفتن آن در معرض مداخلات بیرونی و حیات خلوت گروه‌های تروریستی و تشدید فضای بی‌اعتمادی و آن‌چه در بالا یادآوری شد، خلاصه‌ی‌ست از پی‌آمد‌های زیان‌بار ‌حاکمیت گروه‌ی طالبان در یک‌سال که گذشت.

پست‌های مرتبط

نظر بگذارید