حسین حقانی، سفیر پیشین پاکستان در ایالات متحدهی امریکا در مقاله به «فوریت افرز» در رابطه به روابط طالبان افغانستان و پاكستان نوشته که اسلامآباد مدتها است از طالبان افغان حمایت میکند. او افزوده که حمايت پاكستان از طالبان امروز به زيان شان تمام شده است.
آقای حقانى علاوه کرده است كه در دو دهه گذشته، عقیدهی عموم پاکستان بر این بود که افغانستان تحت حاکمیت طالبان، موهبتی برای امنیت پاکستان خواهد بود.
به گفتهی او از زمان بازگشت طالبان به قدرت در ماه اگست سال گذشتهی میلادی، پاکستان نه تنها كه امنتر نشده؛ بلكه ناامنتر هم شده است.
حسین حقانی میافزاید كه موفقیت طالبان در افغانستان، به تحریک طالبان پاکستانى افزوده است. او گفته است: «این گروه از زمان بازگشت طالبان به قدرت در پاکستان (شامل حملههای انتحاری) از پایگاههایی در افغانستان، بیش از ١٢۴ حملهی تروریستی را انجام داده است. فعالیت تحریک طالبان پاکستانى منجر به تنش میان اسلامآباد و طالبان در کابل شده است.»
نامبرده اضافه کرده است كه حملههای هوایی نیروهای هوایی پاکستان به به خاک خاک افغانستان، به دلیل تلفات غیرنظامیان اعتراض مقامهای طالبان در كابل را همراه شده است. حقانى در ادامه گفته است كه نیروهای امنیتی مرزی طالبان تلاشهای پاکستان برای حصار مرز پاکستان و افغانستان را به چالش کشیدهاند و به همين منظور یک جنرال ارشد پاکستانی که تا همین اواخر ریاست سازمان اطلاعات پاکستان (آی اس آی) را بر عهده داشت، مجبور شد برای گفتوگو با تحریک طالبان پاکستانى با تسهیل طالبان افغانستان به کابل سفر کند.
حقانى همچنان میافزاید كه برای اولینبار نیست که حمایت پاکستان از طالبان به ضرر آنان شده است. سالها پاکستان از طالبان حمایت کرده است تا به قدرت بازگردند؛ اما در مقابل طالبان هيچ كمكى به پاكستان نكردهاند.
نامبرده خاطرنشان کرده است كه تلاشهای دشوار اسلامآباد برای بهرسمیت شناختن بینالمللی و کمکهای اقتصادی برای رژیم طالبان موفقیت چندانی نداشته است.
به گفتهی او «جامعهی جهانی به صراحت اعلام کرده است که براى بهرسمیت شناختن طالبان عجله نخواهد کرد؛ مگر اینکه آنان رفتار خود را تغییر دهند. از سوی دیگر، طالبان از دست کشیدن از موضعهای تُندرو خود در مورد موضوعهایی مانند حقوق زنان و اجازه ورود دختران به مکتب امتناع کردهاند و این باعث میشود که اصرار پاکستان بر تکامل طالبان نادرست به نظر برسد.»
حقانى میگويد كه تحت حکومت طالبان، افغانستان یک کشور منفور است. دولت جدید پاکستان در حالیکه اقتصاد پاكستان با مشکل مواجه است با این چشمانداز مواجه است که باید متحدی دردسرساز در کابل و مردمی که در همسایهگی آنان گرسنه هستند را حمایت کند.
آقاى حسين حقانی تصریح میکند كه حمایت پاکستان از طالبان همیشه ریشه در ایدیولوژی دارد تا در سیاست واقعی.
حقانى در ادامه افزوده است كه پاکستان که به هر دو همسایهی خود مشکوک بوده، از اتحاد میان هند و افغانستان هميشه میترسد. چنین اتحادی آنرا میان دو رقیب گرفتار میکند.
سفیر پیشین پاکستان در امریکا علاوه کرده است كه تهاجم امریکا به افغانستان، عنصرهای ملیگرای سکولار و پشتون جامعهی افغانستان را تقویت کرد که رهبران پاکستان و افغانستان را نزدیک به هند یا بدتر از آن، نمایندهگان آشکار هند میدانستند. ناسیونالیستهای پشتون پاکستانى خواستار اتحاد پشتونها شدند و ترس پاکستان در مورد بیتفاوتی افغانستان را تشدید کرد. پاکستان با ایدیولوژی پان اسلامیستی بهدنبال سرکوب ناسیونالیسم پشتون بود. اسلامگرایان پاکستانی از طالبان که بسیاری از آنان در مدرسههای پاکستان تحصیل کرده بودند، بهدلیل نظام اعتقادی مشترک شان حمایت کردند؛ اما ارتش پاکستان شورش طالبان را بیمهای در برابر معاهدهای هند و افغانستان تحت رهبری رهبران سکولار افغان میدانست.
حقانى افزوده كه علیرغم انکار رسمی اسلامآباد، پاکستان پناهگاه امنی برای شورشیان طالبان افغان فراهم کرد و به رهبری طالبان اجازه داد تا در دو دههی گذشته خارج از پاکستان عملیات کند.
حقانى در ادامه همچنان میگويد كه واشنگتن در طول مداخلهی نظامی خود در افغانستان، پیشنهادهای رهبران افغانستان و مخالفان پاکستانی مبنی بر اینکه حمایت پاکستان از طالبان ممکن است پایه ایدیولوژیکی عمیقتری نسبت به آنچه اسلامآباد قبول کرده بود داشته باشد، نادیده میگرفت یا رد میکرد و اين باعث شد که امریکاییها در تلاشهای جنگی در افغانستان کمتر به پاکستان وابسته باشند.
حقانى خاطرنشان کرده است كه امریکا همچنان میتوانست میلیاردها دالر در کمک به پاکستان در ازای ناکامی این کشور در کمک و یا عدم همکاری در ایجاد ثبات در افغانستان صرفهجویی کند.
نامبرده تصریح کرده كه دیپلماتهای امریکایی ديد عجیب و غریب در رابطه به اينكه میتوانستند با حضور شان در افغانستان پاكستان را با هند تهديد بكنند و میتوانستند پاکستان را متقاعد کنند که محاسبههای استراتیژیک خود را تغییر دهد، داشتند.
او در این مقالهاش نگاشته که از سوی دیگر، پاکستان به دیپلماتها و جنرالهای غربی رابطهاش با طالبان را بهعنوان یک استراتیژی محافظتکننده برای مقابله با پیامدهای خروج اجتنابناپذیر ایالات متحدهی امریکا توصیف کرد.
حسین حقانى گفته كه پاکستان انتظار نداشت که خروج نظامی امریکا از افغانستان پایانی بر منافع واشنگتن در منطقه باشد. این کشور امیدوار بود که بهعنوان یک محور کلیدی در منطقه بهعنوان قدرت خارجی برجسته در افغانستان و به عنوان واسطه اصلی میان طالبان و ایالات متحدهی امریکا و متحدانش ظاهر شود.
حسين حقانی افزوده كه حمایت پاکستان از طالبان بهجز ضرر رساندن دوباره به پاكستان هيچ فايدهاى نداشته است. او میگويد در جریان عقبنشینی ضعیف دولت جو بایدن از افغانستان در تابستان گذشته، مقامهای پاکستانی نسبت به حفظ نفوذ بر طالبان و در عین حال حفظ روابط نزدیک با ایالات متحدهی امریکا خوشبین بودند. حقانى بدين باور است كه اين خوشبينى یک اشتباه محاسباتی بزرگ بود.
نامبرده در ادامه نگاشته كه طالبان و شبکه حقانی، یک جناح قوی در درون گروه شبهنظامی ممکن است سالها تحت حمایت پاکستان باشد؛ اما نمیخواهند برای همیشه نیابتی پاکستان باشند. پاکستان بهعنوان یک کشور قدرتمند همچنان دستبالا را در این رابطه دارد؛ اما اکنون که طالبان بر تمام افغانستان حکومت میکنند، موازنه قوا کمتر ناهمگون است.
حقانى بدين باور است كه طالبان عقیدهیی افغانستان تمایلی به قطع روابط با تحریک طالبانى پاکستان ندارند، که مسوول برخی از بدترین حملههای تروریستی در داخل پاکستان در سال ٢٠٠٧ است. تحریک طالبان پاکستان در سال ٢٠٠٩ به مقر ارتش پاکستان حمله کرد و مسوولیت حمله به مدرسه ارتش را بر عهده گرفت و در سال ٢٠١٤ در پشاور که ١٤٥ نفر، عمدتا دانشآموزان را کُشت.
او میگويد كه پس از پیروزی طالبان در افغانستان، پاکستان انتظار داشت که طالبان افغانستان میان همتایان پاکستانی خود و حکومت پاکستان میانجیگری کنند؛ اما این گفتوگوها نتيجه نداشت و پاکستان چندین حمله با هواپیماهای بدون سرنشین و حملههای هوایی علیه هدفهای تحریک طالبان پاکستان در افغانستان انجام داد.
رسانههای پاکستان پیشنهاد کردهاند که این حملهها از حمایت ضمنی حاکمان طالبان کابل برخوردار است، حتا اگر مقامهای طالبان بهطور تشریفاتی به نقض حاکمیت افغانستان توسط پاکستان اعتراض کردهاند، همانطور که پاکستان برای اعتراض به حملههای هواپیماهای بدون سرنشین فرامرزی امریکا اعتراض كرده بودند.
حقانى همچنين گفته است كه این خشونتها امید پاکستانیها را مبنی بر اینکه حکومت طالبان به یک مرز امن غربی منتهی شود، از بین برده است. او میگويد كه در ایالت بلوچستان جنوب غربی پاکستان که با افغانستان هم مرز است، شورشیان ناسیونالیست بلوچ سکولار نیز به جای اینکه توسط طالبان ریشهکن شوند، جایگاه خود را بهدست آوردهاند. برای سالها، پاکستان دولت جمهوریخواه افغانستان را بهخاطر کمک به جداییطلبان بلوچ، سرزنش میکرد؛ اما از زمان سقوط دولت پيشين و تبخیر نفوذ هند در افغانستان، به نظر میرسد که گروههای بلوچ قدرتمندتر از قبل شدند و برخی از مرگبارترین حملههای خود را انجام دادهاند.