پس از لشکرکشی طالبان از جنوب به شمال بهویژه پنجشیر، اندراب و تخار، موضوع قومیت بار دیگر در افغانستان برسر زبان آمده است.
شماری از فعالان مدنی غیرپشتون، عملکرد طالبان را نسلکُشی غیرپشتونها بهویژه تاجیکها پنداشته و از سکوت نخبهگان پشتون در برابر لشکرکشی طالبان از جنوب به شمال انتقاد کردهاند.
اما شماری از چهرههای مدنی پشتون با راهاندازی کارزاری، از اینکه اکثریت طالبان پشتوناند و عملکرد طالبان در شمال تنش قومی را دامن زده، معذرت خواسته و کارزار «از اینکه طالبان پشتون اند، معذرت میخواهیم» راه انداختهاند.
اما انتقاد غیرپشتونها و کارزار پشتونها واکنشهای را نیز به همراه داشته است، مالک قریشی، دیپلمات پیشین در واکنشی نگاشته: «طالب نمایندهی پشتون نیست، شکی نیست که اکثریت طالب پشتون است. اما این پدیده اجنبی و وحشی در حال مسخکردن تاریخ، هویت، همزیستی و جغرافیا این کشور است.»
آقای قریشی افزوده: «ما همه باید در مقابل این گروه وحشی و جنایتکار متحدانه بایستیم. در کشور مستقل، معتدل با هم برابر و برادر میتوانیم مسائل را حل کنیم.»
اما حبیب خان توتاخیل، خبرنگار مطرح پشتونتبار که از حامیان زندگی مسالمتآمیز اقوام در افغانستان است، در توییتی خطاب به پشتونها نوشته: «بهخاطر طالب وطندار تاجیک، هزاره و اوزبیک خود را از دست ندهیم. طالبان فردا به پاکستان میگریزند و ما با همین وطنداران خود در افغانستان زندگی میکنیم.»
اما آثار حکیمی، فعال سیاسی تاجیکتبار در واکنش به کُشتار غیرنظامیان از سوی طالبان در پنجشیر، اندراب و تخار نگاشته: «طالبان پس از شکست سنگین در پنجشیر و اندراب، دست به جنایت بشری زدهاند. در برابر این جنایت که به هدف قومی صورت میگیرد (کشتار مردم تاجیک توسط طالبان پشتون) همه از رهبر سیاسی گرفته تا فعال مدنی و مدافع حقوق بشر ساکت اند، در ضمن میگویند که طالب نمایندهی پشتونها نیست.»
آقای حکیمی پرسیده: «این جماعت که میگویند طالب نمایندهی پشتون نیست پس چرا صدای شان در برابر لشکرکشی جنوب به شمال نمیبرآید؟»
این واکنشها در حالی صورت میگیرد که پس از لشکرکشی طالبان به شمال، موضوع قومیت تنشزا شده و شماری آنرا سرآغاز جنگ قومی در کشور دانستهاند.
باید گفت که در حکومت طالبان اکثریت مطلق وزیران، والیها و فرماندهان جنگی پشتون اند، اما طالبان میگویند که حکومت شان همهشمول است.