عفو بین‌الملل اعلام کرده است که نیروهای امنیتی ایران و ترکیه بارها شهروندان افغانستان را که بنابر تهدیدهای امنیتی تلاش می‌کنند از مرزها عبور کنند، با شلیک‌های غیرقانونی عقب رانده‌اند.
در خبرنامه‌ای عفو بین‌الملل که ام‌روز (چهارشنبه، ۹ سنبله) نشر شده، آمده است: «کسانی‌که موفق به ورود به ایران یا ترکیه می‌شوند، به‌طور معمول خودسرانه بازداشت می‌شوند و قبل از بازگرداندن غیرقانونی و اجباری، تحت شکنجه و سایر بدرفتاری‌ها قرار می‌گیرند.»
این سازمان با اشاره به این‌که در فاصله اپریل ۲۰۲۱ و می ۲۰۲۲، نیروهای امنیتی ایران ۱۱ شهروند افغان و نیروهای امنیتی ترکیه ۳ شهروند افغان را کُشته‌اند، خاطرنشان کرد بررسی‌ها نشان می‌دهد هیچ یک از کُشته‌شدگان تهدیدی واقعی و قریب‌الوقوع را برای ماموران امنیتی ایجاد نکرده بودند.
شماری از محققان عفو بین‌الملل در ماه مارچ سال جاری به افغانستان سفر کرده و با ۷۴ تَن از رد مرز شده‌های ایران و ترکیه در شهرهای هرات و اسلام‌قلعه مصاحبه کرده‌اند.
۴۸ تَن از مصاحبه‌شونده‌گان در گزارش گفته‌اند که هنگام تلاش برای عبور از مرزها هدف شلیک مرزبان‌ها قرارگرفته‌اند.
عفو بین‌الملل افزوده که مستندسازی آن‌ها آشکار کرده است که نیروهای امنیتی ایران به‌طور غیرقانونی و با شلیک پی‌هم بالای موتر‌های حامل مهاجران، شهروندان افغانستان را به قتل رسانده یا زخمی کرده‌اند.
خبرنامه اضافه کرده است که خطرها تنها به مرزها ختم نمی‌شود؛ زیرا بسیاری از کسانی‌که با آنان صحبت شده، از شکنجه و بدرفتاری در زندان‌های ایران و ترکیه نیز یاد کرده‌اند.
عفو بین‌الملل علاوه کرده است، با ۳۵ تَن که قصد عبور از ترکیه را داشته‌اند، مصاحبه کرده و از جمله این ۳۵ تَن ۲۳ تَن از آنان گفته‌اند که مورد حمله قرار گرفته‌اند.
عفو بین‌الملل هم‌چنین از حکومت‌های ایران و ترکیه خواست اطمینان حاصل کنند که نیروهای امنیتی مسوول امور مهاجرتی آن‌ها قوانین بین‌المللی را در زمینه منع شکنجه و سایر بدرفتاری‌ها رعایت می‌کنند.
قابل ذکر است که با روی‌کار آمدن طالبان در افغانستان، شمار زیادی از شهروندان کشور به‌دلیل‌های مختلفی به‌صورت غیرقانونی راهی ایران، ترکیه و کشورهای اروپایی می‌شوند.
